สัตว์เลี้ยงบำบัด (Pet Therapy) เป็นทางเลือกในการรักษาโรคซึมเศร้าอย่างหนึ่ง โดยอาศัยคุณสมบัติของสัตว์เลี้ยงที่น่ารัก ขี้อ้อน และไร้เดียงสา เพื่อช่วยบรรเทาอาการของโรคซึมเศร้าในด้านต่าง ๆ
การบำบัดด้วยสัตว์มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยมีสุขภาพจิตและร่างกายที่ดีขึ้น โดยสัตว์เลี้ยงสามารถช่วยกระตุ้นให้ผู้ป่วยเกิดปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ลดความเครียด และความวิตกกังวล นอกจากนี้ยังสามารถช่วยพัฒนาทักษะต่าง ๆ เช่น
ทักษะการเอาใจใส่ผู้อื่น ทักษะการสื่อสาร และทักษะการแก้ปัญหา การนำสัตว์เลี้ยงมาช่วยในการบำบัดรักษาผู้ป่วย ไม่เพียงแต่ภาวะซึมเศร้า โดยสัตว์เลี้ยงที่นำมาใช้ในการบำบัดจะต้องได้รับการฝึกฝนอย่างเหมาะสม เพื่อให้สามารถเข้ากับผู้ป่วยได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
ใครที่ได้ประโยชน์จากสัตว์เลี้ยงบำบัด
- ผู้ป่วยโรคซึมเศร้า
- ผู้ป่วยโรควิตกกังวล
- ผู้ป่วยโรคออทิสติก
- ผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์
- ผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน
- ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
- ผู้ป่วยที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้
- ผู้ป่วยที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ
- ผู้ป่วยที่อยู่ในสถานสงเคราะห์
จากงานวิจัยพบว่า สัตว์เลี้ยงบำบัดสามารถช่วยบรรเทาอาการของโรคซึมเศร้าได้จริง โดยผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่เข้าร่วมกิจกรรมสัตว์เลี้ยงบำบัด มักจะมีระดับความเครียด ความวิตกกังวล และอาการซึมเศร้าลดลง เมื่อเทียบกับผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่ไม่ได้รับการรักษาด้วยสัตว์เลี้ยงบำบัด
อย่างไรก็ตาม สัตว์เลี้ยงบำบัดไม่สามารถรักษาโรคซึมเศร้าให้หายขาดได้ ผู้ป่วยโรคซึมเศร้าจึงควรได้รับการรักษาแบบองค์รวมร่วมกับการรักษาด้วยยาหรือจิตบำบัดด้วย นอกจากนี้ สัตว์เลี้ยงบำบัดอาจไม่เหมาะกับผู้ป่วยโรคซึมเศร้าทุกราย ผู้ป่วยโรคซึมเศร้าบางรายอาจมีอาการแพ้ขนสัตว์ หรือไม่สามารถดูแลสัตว์เลี้ยงได้ด้วยตัวเอง จึงควรปรึกษาแพทย์หรือนักจิตวิทยาก่อนตัดสินใจเข้าร่วมกิจกรรมสัตว์เลี้ยงบำบัด
6 ประโยชน์ของการบำบัดด้วยสัตว์
- ช่วยให้ผู้ป่วยมีสุขภาพจิตและร่างกายที่ดีขึ้น
- ช่วยให้ผู้ป่วยมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
- ลดความเครียดและความวิตกกังวล
- ช่วยพัฒนาทักษะต่าง ๆ
- เสริมสร้างความรู้สึกปลอดภัยและอบอุ่น
- ช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกมีความสุขและมีชีวิตชีวามากขึ้น
กิจกรรมสัตว์เลี้ยงบำบัด (Pet Therapy activity)
เป็นการบำบัดโดยใช้สัตว์เลี้ยงเป็นสื่อกลางในการช่วยผู้ป่วยหรือผู้รับบริการในด้านการฟื้นฟูสมรรถภาพทางกาย จิตใจ และสังคม โดยสัตว์เลี้ยงที่นำมาใช้ในการบำบัดมักเป็นสัตว์เลี้ยงที่เชื่องและได้รับการฝึกฝนมาอย่างดี เช่น สุนัข แมว กระต่าย ม้า โลมา เป็นต้น
กิจกรรมสัตว์เลี้ยงบำบัดมีหลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับเป้าหมายในการบำบัด โดยสามารถแบ่งออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้ดังนี้
- กิจกรรมบำบัดทางกาย เป็นการบำบัดโดยใช้สัตว์เลี้ยงช่วยกระตุ้นการเคลื่อนไหว เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ และลดอาการปวดเมื่อย เช่น การเดินสุนัข การช่วยพยุงตัวขณะเดิน การอาบน้ำให้สุนัข เป็นต้น
- กิจกรรมบำบัดทางอารมณ์ เป็นการบำบัดโดยใช้สัตว์เลี้ยงช่วยบรรเทาความเครียด ความวิตกกังวล และส่งเสริมความมั่นใจ เช่น การลูบคลำสัตว์เลี้ยง การพูดคุยกับสัตว์เลี้ยง การเล่นเกมกับสัตว์เลี้ยง เป็นต้น
- กิจกรรมบำบัดทางสังคม เป็นการบำบัดโดยใช้สัตว์เลี้ยงช่วยส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและสร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคม เช่น การพาสัตว์เลี้ยงไปพบปะผู้คน การเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มร่วมกับสัตว์เลี้ยง เป็นต้น
ตัวอย่างกิจกรรมสัตว์เลี้ยงบำบัด เช่น
- การเดินสุนัขร่วมกับผู้ป่วยโรคหัวใจ เพื่อช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ
- การอาบน้ำให้สุนัขร่วมกับผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน เพื่อช่วยกระตุ้นการเคลื่อนไหวและลดความเครียด
- การพูดคุยกับสุนัขร่วมกับผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ เพื่อช่วยกระตุ้นความจำและการสื่อสาร
- การพาสัตว์เลี้ยงไปเยี่ยมผู้สูงวัยในโรงพยาบาลหรือสถานสงเคราะห์ เพื่อช่วยสร้างความสุขและลดความเหงา
สรุป การบำบัดด้วยสัตว์เป็นวิธีการบำบัดทางเลือกที่สามารถใช้ร่วมกับการรักษาทางการแพทย์แบบดั้งเดิมได้ โดยผู้ป่วยควรได้รับการประเมินจากนักบำบัดมืออาชีพก่อนเริ่มมองหาสัตว์เลี้ยงบำบัดนะคะ
Ref : https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=pet+therapy&oq=pet+therap
บทความควรอ่านต่อ
